هۆنه‌رمه‌ندا ده‌نگ خۆش مریه‌م خان 1893 - 1942 ژ بنه‌مالا شێخو به‌كر ئە
ڤه‌كۆله‌ر: داود موراد خه‌تاری
ناڤێ وێ (مه‌نجولا شێخ ته‌تۆ كالۆ به‌كری ژ بنه‌مالا شێخێن شێخو به‌كر یێ ئێزدی یه بنه مالا وان ژ مێردینێ كۆچبه‌ری گوندێ به‌رهۆكا شێخا (خانكا شێخا) بوون.... پشتی هتگی به‌رف گوندێ تل خاتونیا ل سوریا چۆن .
ل سالا 1920 مریه‌م خان دچته شنگالێ ، بهاریكا بنه‌مالا ئاسماعیل چۆل به‌ك دچته رادیویا به‌خدا وچه‌ندین سترانا تۆماردكه‌ت ل برۆگرامێ سترانێن كوردی .
یه پشكداربوو د ئاهنك دا و تۆماركرنا سترانا دا له‌و بو خودان پاره باش ، ئەوێ زنجیره‌كه زێری یه مه‌زن كری وكره دیاری بۆ برایێ خۆ (هه‌سه‌ن ته‌تۆ) وی فرۆت وگوندێ (گێر ره‌فش) كری ،
دكه‌ڤته نێزیك گوندێ برهۆكا شێخا ، یه دوری باژێرێ نسێبینێ یه (30) كلم ژ ئالیێ رۆژهه‌لاتیڤه . دبێژن مریه‌م خان هه‌ز وه‌رزشێ دكر ، پێیێن خۆ دچه‌ماندنه سه‌رێ خۆ ب چه‌ند لڤینێن په‌هله‌وانی یێن سه‌یر . ژ بۆ موكمكرنا گوتنا مه كو مریه‌م خان مه‌نجوله‌یه د سترانا (لێ لێ دۆتمام) ئەز ژ گوندێ خانكێ ... هه‌سه‌ن (برایێ وێ) ده‌ستێ من به‌رده .... ئەو كه‌سێن ئاماده‌بوزین دبێژن (ته‌و مه‌نجولا) . نهۆ (وه‌نسه ته‌تۆ هه‌سه‌ن ) ژ بنه‌مالاوێ یه چینێن ده‌نگێ وێ وه‌ك یێن مه‌ریم خانێنه، ده‌مێ سترانا دبێژت تو دبێژی ئەڤه مریه‌م خانه .... پشتی من گوهداریا ده‌نگێ وێ كری من خواست به‌لاڤ بكه‌م لێ نه‌رازیبوو .
ژێده‌رێن هونه‌ری ل كوردستانێ دنڤیسن كو مریه‌م خان كچا (اهمد بوتانی) یه ... دایكبوونا وێ ل گوندێ (بجیتێ) ل ده‌ڤه‌را بۆتانێ بوو ... كۆچبه‌ری باژێری قامشلو بوو ... هه‌ڤژینێ وێ ژ مالا به‌درخانیا بوو... هاته به‌خدا سالا 1939 ... لاوك وپه‌سته دستراندن لسه‌ر میرخاسا ومافێ مڵه‌تان ... ل سالا 1945 دمرت ل مووسل ب نه‌ساخیا گورچیلكان . دیسان من ل رۆژنامه‌كا كوردی ل به‌خدا خواند كو مریه‌م خان خودان ده‌نگه‌كی زه‌لال و خه‌مگینه ... ل سالا 1949 ب ئێشا (خه‌ریبیێ) كۆچیا داویێ كر ل گۆرستانا (شێخ مه‌عروف) ل به‌خدا هاته ڤه‌شارتن . لێ ده‌ما چۆمه مالا خێزاناوێ ل باژێره‌كی نێزیك باژێرێ (بریمه‌ن) ل ئەلمانیا ،
بۆ من ئاشكه‌را بوو ژیاناوێ یا راست و دروست . وه‌نسه گۆت : ل سالێن پێنجیان مریه‌م خان دمرت و ل گۆرستانا (به‌هزانێ) باكوری مووسل (15) كلم هاته ڤه‌شارتن .
سۆپاس بۆ هه‌ڤال (خالس نوری به‌كری) ژ بنه‌مالا وان ژ بۆ هاریكاریێ ومێڤانداریێ .
وێنه : لگه‌ل بنه‌مالا مریه‌م خانێ ... وێنه‌كی برایێ وێ (هه‌سه‌ن ته‌تۆ) یێ كو ب خه‌لاتێ وێ یێ زێری وه‌رگرتی وگونده‌ك پێ كری ونهۆ كورێ وی ئاكنجیه ل باژێری بیلیفێلد / ئەلمانیا .
ناڤێ وێ (مه‌نجولا شێخ ته‌تۆ كالۆ به‌كری ژ بنه‌مالا شێخێن شێخو به‌كر یێ ئێزدی یه بنه مالا وان ژ مێردینێ كۆچبه‌ری گوندێ به‌رهۆكا شێخا (خانكا شێخا) بوون.... پشتی هتگی به‌رف گوندێ تل خاتونیا ل سوریا چۆن . 
تعليقات