جه‌عفه‌ر سمۆ: ئێزدیان چ ژ راگەهاندنا کوردی دڤێت؟

 ئێزدیان چ ژ راگەهاندنا کوردی دڤێت؟

جه‌عفه‌ر سمۆ 

ل گۆر سالناما زاینی ژسالا ئێکێ تا 2014 نێزیکی 27 سالان جارەکێ ئێزدی تووشێ فەرمانەکێ بوینە، ئانکو پرانیا جیلێن ئێزدیان زاراڤێ فەرمان ئانکو جینۆساید گوهلێبوینە، ئەڤ دەردەسەری و مالوێرانکرنا بەردەوام ددەرهەقا مللەتەکی دا کو ددێژاهیا مێژوویێ دا تووشی قرکرنێ بوین تێرا هندێ دکەت کو تاکێ ئێزدی هنەکێ ژدیرۆکێ بترست و باندۆرێ لێ بکەت.

گەلەگ ژ نڤیسکارێن عەرەب یێن تووندرەو ب پلان دیرۆکا ئێزدیان بەرۆڤاژی راستیا وان نڤیسی یە، و رەنگە ئەڤ بخۆ پلانەکا وان یە دارشتی بت بۆ هندێ ئێزدیان دووربکەن ژ ئاخ و زمان و نەتەوا وان ،چونکی فەلسەفە و ئەدەبیات و کلتۆرێ ئێزدیان هۆکارەکی سەرەکی یێ پاراستنا زمانێ کوردی یە.

ئێزدیان پشتی شۆرەشێن کوردی ل چەرخێ بۆری تا رادەیەکی هەست ب هەبونا خۆ کرن و پشکداریەکا کارا دڤان شۆرەشان دا کرن بۆ هندێ دیرۆکا پر تراجیدیا وان دوبارە نەبتە ڤە، بۆ ڤێ قوناغێ ئێزدیان پێتڤی ب راگەهاندنا کوردی هەیە کو ئێزدیاتیێ ب زمانەکی زانستی بۆ جیهانا ئاشتیخواز بدەنە ناسکرن،  د ڤێ قوناغێ دا راگەهاندن رۆلەکی مەزن دگێرت و گەرەکە گرنگیە مەزن ب ڤی پێکهاتەی بدەت.

خالا هەرەگرنگ یا کو دخوازم د ڤێ نڤیسنێ دا داکۆکیێ ل سەر بکەم ئەوە کو راگەهاندنا کوردی لدەمێ روودانەک چێدبت ل دەڤەرەکا ئێزدیان وێ روودانێ وەکو ئێزدی نەدەنە ناسکرن بۆ نمونە هەگەر گەنجەکی ئێزدی ل شاریا روودانەک چێکر دورست نابینم هەگەر راگەهاندن بێژت گەنجەکی ئێزدی روودانەک چێکر ، بەلکو یا باشتر ئەوە بێژت گەنجەکی ل شاریا روودانەک چێکر، هنگی ئەوژی دێ بینت کو ئەوژی تاکەکی ڤی وەلاتی یە وەکو هەر تاکەکی دی.

رەنگە نەشارەزایا هندەک رۆژنامەڤانان د گەل ڤان بویەران باندۆرەکا نەرێنی ل سەر سایکۆلۆژیەتا تاکێ ئێزدی بکەت. گەرەکە دڤی سەردەمی دا ئەم هەموو کاربکەن بۆ هشیارکرنا گەنجێن خۆ ب تایبەت د بیاڤێ پرۆسیسا ئێکڤەژیانێ دا دناڤبەرا  هەموو پێکهاتەیان دا  ، چونکی کوردستان وەلاتێ مەیە و جوانیا وێ د هەمەرەنگیا وێ دایە .

ب کورتی راگەهاندنا کوردی دکارت درێکا ڤان  هەرسێ بیاڤان دا پتر خزمەتا ئێزدیان بکەت:

1ـ ئێرۆ گەلەگ ئەکادیمی دناڤا ئێزدیان دا هەنە ، دکارن درێکا ڤان کەسان را  راستیا دیرۆک و میتۆلۆژیان ئێزدیان بینن زمان.

2ـ ل کوردستانێ چ کەنالێن تایبەت ب ئێزدیناسیێ ڤە نینن ، گەرەکە کەنالێن کوردی د رێکا بەرنامێن تایبەت را خزمەتا ڤێ ئۆلا دێرین بکەن.

3ـ پتر رۆلی ب دەنە گەنجێن ئێزدی کو دناڤا سازیێن راگەهاندنا کوردی دا کاربکەن بۆ هندێ ل سەر بنیاتەکی باوەری بخۆهەبونێ بێنە ئاڤاکرن .

4ـ دەمێ هەوالەک یان راپۆرتەک یان دکیۆمێنتەک  دۆر داوی جینۆسایدا ئێزدیان ل شنگالێ  تێتە چێکرن کەسێن تایبەتمەند شلۆڤەبکەن .

5ـ بلا راگەهاندنا کوردی بۆ فەلسەفە و میتۆلۆگیا ئێزدیان خۆ نێزیکی کەسێن شارەزا د ئێزدیناسیێ بکەن.